ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ

Χελιδονίσματα

Τα "χελιδονίσματα" είναι κάλαντα (τραγούδια ‘’αγερμού’’,αγερμός=περιήγηση,περιφορά) για τον ερχομό της άνοιξης.Η γένεση τους υπολογίζεται στα αρχαία χρόνια.Πρόκειται για αρχαίο αγερμό, που ανήκει στα έθιμα για τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς,που τότε γιορταζόταν την 1η Μαρτίου και όχι την 1η Ιανουαρίου, όπως σήμερα.
Η χελιδόνα ξεκινώντας άγνωστο από πού το ταξίδι της,έγινε ιδιαίτερα αγαπητή από τα αρχαϊκά χρόνια στην Ελλάδα,πέρασε από το Βυζάντιο και πετώντας ασταμάτητα στους αιώνες, έφτασε μέχρι τις ημέρες μας να κελαηδά και να καλωσορίζει την άνοιξη με ευχές. Πρόκειται για αρχαίο αγερμό, που ανήκει στα έθιμα για τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς, που τότε γιορταζόταν την 1η του Μάρτη και όχι την 1η Ιανουαρίου, όπως σήμερα.
Τα χελιδονίσματα, τα τραγουδούν κυρίως παιδιά,πηγαίνοντας από πόρτα σε πόρτα, κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού,στολισμένο μ’ένα μαρτάκι(λευκή και κόκκινη κλωστή πλεγμένες) και κουδουνάκια στο λαιμό και κρατώντας ένα καλάθι γεμάτο με φύλλα κισσού,σημάδι βλάστησης και γονιμότητας.Παλιότερα,οι νοικοκυρές,που τα υποδεχόταν με χαρά, τ΄ανταμείβανε δίνοντας τους αυγά,καρύδια,λάδι κι άλλα καλούδια και παίρναν κι αυτές φύλλα κισσού απ΄ το καλάθι των παιδιών,για να τα βάλουν στη φωλιά της κλώσσας τους για γούρι.

ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ ΚΡΗΤΗΣ

Ο Μάρτης ήρθε με χαρές και με δροσιές γεμάτος,
όλα τα έχνη τα κακά να μη φανή η φανιά ντως,
όξω ψύλλοι και κοργοί, όφιδες και μποντικοί
κολισαύρες και λιακόνια,
όξω απού τ΄ αφεντικού το στρώμα.
Το χελιδόνι νάρχεται , στο σπίτι να φωλεύγει,
και να του δίδετε θροφή να παίρνει να μισέβγει
να πηαίνει εις την έρημο, να είναι φορτωμένο,
να τρώει να ευφραίνεται κι αυτό το βλοημένο
δώτε και μας τον κόπο μας, ό,τι είναι ο ορισμός σας
και ο Χριστός μας πάντοτε να είναι ο βοηθός σας…
…

 Επιμέλεια:Μητράκου Ιωάννα

                 Εκπ/κός Φυσικής Αγωγής